Yeni doğan her bebekte sağlık açısından yapılması gereken tarama testleri sonucunda bir rahatsızlık görülürse bu hastalık erkenden önlenebileceği için oldukça önemlidir. Peki, bebeklerden topuk kanı neden alınır? Topuk kanı testi ne işe yarar? İşte, topuk kanı testi ile ilgili merak edilen her şey...
Bebeğin doğumu sağlıklı bir şekilde gerçekleşse bile oluşabilecek bazı ciddi problemler ilk etapta kendini ebeveynlere göstermeyebilir. Ancak dünyanın dört bir yanındaki ülkelerde uygulandığı gibi Türkiye'de de yapılan yeni doğan taraması ile bebeklerin hastalıkları ileri dereceli hale gelmeden sorunlar erkenden tespit edilebiliyor ve bu sayede bebeklerde büyük bir oranda iyileşme elde edilebiliyor. Bebeğin dünyaya geldiği ilk 24 saatte veyahut da ilk 3 gün içerisinde yapılması beklenen topuk kanı testi, anne ve babaların duygusal hassasiyetlerinden dolayı yapılmasına müsaade edilmediği zamanlarda bebeklerde meydana gelebilecek beyin hasarı, gelişim geriliği, tiroit bozuklukları ve enzim eksiklikleri gibi ciddi sorunların tedavisi için de geç kalınabiliyor. Yeni doğan bir bebek için kan alınması kulağa her ne kadar hoş gelmese de aslında küçücük bir işlemden ibaret olan bu topuk kanı testi, yalnızca ufak bir iğne batırılıp kanın incelenmesi ile oluşuyor. Peki, topuk kanı nasıl alınır? Topuk kanı testinin sonuçları ne zaman çıkar? İşte, anne-babaların topuk kanı testi ile ilgili en çok merak ettikleri...
TOPUK KANI TESTİ NEDİR? BEBEKLERDEN TOPUK KANI NEDEN ALINIR?
Doktorların her yeni doğan bebekten istedikleri topuk kanı testi, annelerin kulağına her ne kadar korkunç gelse de sağlık için yapılması gereken bir uygulamadır. Topuk kanı testinin yapılmasındaki asıl amaç, bebekte herhangi bir genetik rahatsızlığın var olup olmadığını belirlemektir. Yapılan topuk kanı testi ile bebekte fenilketonüri, doğuştan hipotroidi, biyotinidaz eksikliği ve kistik fibrozis gibi rahatsızlıkların olup olmadığı ortaya çıkar. Çıkan test sonuçlarının pozitif olması sağlık sorunlarının habercisi iken negatiflik durum bebeğin sağlıklı olduğunu gösterir.
BEBEKLERDE TOPUK KANI NE ZAMAN ALINIR?
Yeni doğan tarama testleri arasında yer alan topuk kanı testi, bebeklerde hastalık belirtisi fark edilmeden doğumdan sonraki ilk 3-5 gün içinde yapılan bir testtir. Topuk kanının en erken alınan zamanı doğum gününden 1 gün sonrası yani ertesi gündür. Uzmanlar bebeğin eve taşınmasından önce muhakkak topuk kanı testinin yaptırılması gerektiği konusunda uyarılar yaparken, doğum sonrasındaki ilk 1 hafta-10 gün içerisinde testin yenilenmesini istemektedir.
TOPUK KANI NEDEN ALINIR? BEBEKTEN TOPUK KANI KAÇ KEZ ALINIR?
İlk kez uygulanan topuk kanı örneğinde belli olmayan hastalık belirtilerinin net bir şekilde tanımlanabilmesi için doktor, doğum sonrasındaki ilk 1 hafta içinde tekrardan topuk kanı testi isteyebilir. Bebekten gerekli zamanda ve miktarda topuk kanı alınamazsa veya bebekte topuk kanı yüksek çıkarsa sonucun kesin olarak doğrulanması için yeniden kan örneğinin alınması gerekebilir.
Genel olarak bakacak olursak bebeklerde 2. topuk kanı nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bebekten ilk kez kan alındığında yeterince doymadıysa,
- Kan 24 saatten önce alındıysa,
- Bebeğe antibiyotik verildiyse,
- Prematüre doğum gibi durumlarda net bir sonuç için 2. topuk kanı gerekebilir.
TOPUK KANI TESTİ NASIL YAPILIR? TOPUK KANI TESTİ SONUÇLARI
Yeni doğan bebeğin ayağından alınacak olan bir damla kan örneği, iğne ile açılan minik bir delik gerçekleşir. Şırınganın içinde kalan kan öncesinde hazırlanan kartlara damlatılır. Yapılan testten doğru sonucun alınması için bebeğin yeterli miktarda beslenmesi gerektiği unutulmamalıdır. Testte yanılma payının olmaması için ilk iki hafta içinde ikinci bir topuk testi istenebilir.
Eğer bebeğin sağlığı yerindeyse herhangi bir hastalık tespit edilmemiş ise sonuç için aranmanız gerekmez. Eğer olumsuz ya da şüpheli bir durum varsa bağlı olunan hekim sizi arayacak bilgilendirmede bulunacaktır.
BEBEKLERDE TOPUK KANI YÜKSEK ÇIKARSA NE OLUR?
Yeni doğan bebeğe uygulanacak olan topuk kanı testi değerleri yüksek çıkarsa nedeni rahatsızlıktan dolayı olabileceği gibi testin doğru olmamasından da kaynaklanabilir. Topuk kanının yüksek çıkması durumunda doktor sonuca göre bir değerlendirmede bulunacaktır.
TOPUK KAN TESTİ POZİTİF ÇIKMASI NE ANLAMA GELİR?
Herhangi bir metabolik hastalık olmamasına rağmen test sonuçları olumlu çıkabilen topuk kanı testinde bebeğin hastalığından emin olmak için daha detaylı ve özel testler uygulanabilmektedir. Topuk kanı testi pozitif çıktıysa en yakın zamanda hastalık teşhisi konularak tedaviye başlanır.
YENİ DOĞAN BEBEKLERDE YAPILAN DİĞER TARAMA TESTLERİ!
Yeni doğan tarama testleri1- FENİLKETONÜRİ TESTİ
2- HİPOTİROİDİ TARAMASI
3- GALAKTOZEMİ TARAMASI
4- KİSTİK FİBROZ TARAMASI
5- YENİ DOĞAN İŞİTME TARAMASI
6- YENİ DOĞAN GÖZ TARAMASI
7- KALÇA ÇIKIĞI ULTRASONU
Mys 3 yıl önce
Neden topuktan alınıyor bu kan kol bacak gibi yerlerden alınamıyor mu ? Topuktan alma sebebimiz nedir ??