Ergenlik, genç bireylerin hem fiziksel hem de duygusal olarak en büyük dönüşümleri yaşadığı bir dönemdir. Bu süreçte, ebeveynler için önemli sorumluluk haline geldiğinin altını çizen Uzman Psikolog Sümeyye Üstün böyle bir durumda ebeveyn ne yapmalı ve bu durumda nasıl davranması gerektiğiyle ilgili dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Anne babaların, çocukları ergenlik döneminde geldiğinde onlarla iletişim kurmakta sıkıntı yaşamaları sık karşılaşılan bir durumdur. Ebeveynler çocuklarını çok sıkmak ve kontrol etmek istemezken, dış dünyadan ve kötülüklerden de korumak isterler. Bu iki istek arasında sıkışan ebeveyn, çoğunlukla ne yapacağını tam bilemez ve çocuğuyla arasının bozulması işten bile değildir. Bu yazıda böyle bir durumda ebeveyn ne yapmalıdır, nasıl davranmalıdır, sorusunu inceleyeceğiz.
NEDEN ERGENLER AİLESİNİ ARKA PLANA ATAR
Şayet çocuğunuz arkadaş çevresini ve dış dünyayı ebeveynlerinden daha öncelikli bir yere koymuşsa, bunun normal olduğunu söyleyerek başlayalım. Ergenlik, bir tür yetişkin hayatına geçiş dönemidir. Ergen bu dönemde arkadaş grupları ve dış dünyadaki yabancı insanlarla ilişkilerinde, kendisine hayat boyu lazım olacak ilişki geliştirme stillerini öğrenmektedir. Bu sebeple bir ergenin arkadaşlarının olması, onlarla bir takım maceralara girip çıkması, bazı organizasyonlar yapması kişilik gelişimi için oldukça önemlidir ve teşvik edilmelidir.
Bununla birlikte çocuğunuzu tehlikelerden korumak da bir ebeveynlik görevidir. O halde çocuğunuzu başıboş bırakmadan bir özerk alan tanıyabilmenin önemi ortaya çıkmaktadır. Bu da etkili bir izleme yöntemi ile mümkündür.
ETKİLİ İZLEME NEDİR? ETKİLİ İZLEME NEDEN GEREKLİDİR
Etkili izleme, çocuğunuzun nerede ne yaptığını, kimlerle olduğunu ve eve ne zaman geleceğini bilmeyi kapsar. Ayrıca çocuğunuz sizinle birlikte değilken de onu merak ettiğinizi, onunla ilgilendiğinizi ve onun için endişelendiğinizi bilmesine de olanak sağlar. Her ne kadar ergenler “Bana karışma/Hayatımdan uzak dur/Ben artık büyüdüm/vs.” gibi bir tavırda olsalar da, merak edilmeye ve ilgiye ihtiyaç duyarlar. Anne babalar, çocuklarının hayatında ilgiyle ve sevgiyle yer almalıdır. Bu tıpkı değer verdiğimiz bir arkadaşımızın yaptıklarına ilgi duymamız ve onu merak etmemiz gibidir. Bu ilginin kontrol etmekle karışmaması içinse açık ve güvenli ilişki kurabilmek önemlidir. Bu sayede, ortaya çıkabilecek muhtemel problemler, çocuklarınızın hayatında önemli gördüğü sorunlar ortaya çıkabilecek ve çok geçmeden önlem alınabilecektir.
BAŞARILI İZLEME
Eğer çocuğunuzla yakın bir ilişkiniz varsa, başarılı bir izleme yapmak sizin için daha kolay olacaktır. Yine de bunu yapmayı öğrenmenin yolları mümkündür:
· En iyi izleme, sessizce ve hiç belli etmeden yapılan izlemedir.
· Çocuğunuzdan bilgi alma konusunda kararlı olun. Zaman zaman nereye gittiği, kimle görüştüğü gibi bilgileri öğrenmek için sorular sorun.
· Avusturya’da yapılan bir araştırmada, bilinenin aksine ergenliğin ilk zamanlarında olan gençlerin, eve geldiklerinde anne babalarının onlara soru sormalarını beklediği ortaya çıkmıştır. Merak edilmek aslında hepimizin ihtiyacıdır. Sadece doğru kanalı bulmak için çaba göstermek gerekir.
· Araştırmada ergenler kiminle nerede ne yaptıklarına ilişkin sorular sorulmasını kabul etse de, ne konuştuklarına dair detaylı sorulardan hoşlanmamışlardır.
· Çocuğunuz bilgi vermek konusunda çok tepkiliyse, tepkisinin azalmasını bekleyebilirsiniz. Bunun yanı sıra, gerçekten neyi bilmek istediğinizi, bu bilginin neye yarayacağını, nelerin özel olarak kalabileceğini düşünebilirsiniz.
· İletişim kanallarını açık tutabilmek için çocuğunuzla sohbet edin. Onun dünyasına dahil olmaya çalışın.
· Çocuğunuzu sorumlu bir yetişin tarafından denetlenen bir organizasyon veya sosyal grup içine girmesi için teşvik edin. Böylece hem sağlıklı bir rol model ilişkisi kurabilir, hem sosyalleşme ihtiyacını karşılayabilir hem de güvenli bir ortamda kalmış olur.
· Kurallar konusunda net ve tutarlı olun. Bir kuralın yaptırımı ne kadar sürekli olursa buna uyma olasılığı da o kadar sürekli olur.
· Çocuklarınızın arkadaşlarıyla tanışın ve onları evinize davet edin.
· Çocuklarınıza güvenin. Araştırmalar, bu güven duygusunun çocukların yanlış şeyler yapmasını engellediğini göstermektedir. Gençler anne babalarının güvenlerini kaybettiğinde yeniden kazanmak için daha fazla çaba sarf ederler.
ANNE BABALAR NELER YAPMALIDIR?
1. Çocuğunuzla nasıl bir ilişkiniz olduğunu düşünün. Kendinize şu soruları sorun:
- İletişim kanallarımız açık mı?
- Çocuğumun yaşamıyla ilgileniyor muyum?
- Onun bazı etkinliklerine katılıyor muyum?
- Çocuğum gözetimim altında değilken zamanını nerede, nasıl, kimle geçireceğine ilişkin kurallar oluşturdum mu?
- Bu kuralları çocuğuma açık bir şekilde anlattım mı?
2. Bu soruların birisine cevabınız hayırsa, evete çevirmek için hedefler belirleyebilirsiniz.
3. Ayrıntılı bilgi için çeşitli kitaplardan, makalelerden veya ebeveyn destek gruplarından yardım isteyebilirsiniz.
4. Ergenlik çağındaki çocuğunuzla ilişkileriniz konusunda ciddi kaygılarınız varsa, mutlaka bir uzmandan destek alın.
Psikolojik Danışman
Sümeyye Üstün
BİR YORUM YAPIN 0