Etkisini 15. yüzyıldan bu yana sürdüren Avrupa'da en ünlü ailelerin Türkiye'den özel olarak ithal ettikleri Uşak halısı, özellikleri ve model çeşitleriyle ilgi görüyor. Uşak halıları Avrupa'nın en önemli müzelerinde de sergileniyor. Zengin bir görünüm kazandıran Uşak halıları hakkında bilinmesi gerekenler, haberimizde.
Uşak ile çevre yörelerine ait olan ve şehrin adını taşıyan Uşak halısı, erken Osmanlı Dönemi eserlerinden biri olma özelliğini taşımaktadır. Osmanlı bir dönem boyunca halıcılığın merkezi olmuştur. 1500'lü yıllarda ise halıcılık üzerine ihracat çalışmaları başlamış ve özellikle Uşak halısı, Avrupa’daki seçkin aileler tarafından ilgi görmüştür. Aileler, ünlü ressamlara tablolarını yaptırırlarken dekor olarak Uşak halılarını kullanmışlardır. Bu çalışmaların örneklerine, Hans Holbein ve Lorenzo Lotto gibi ünlü ressamların tablolarında rastlanabilmektedir. 1500'lü yıllarda tahtta olan Kanuni Sultan Süleyman döneminde büyük önem kazanan Uşak halıları, o yıllarda Azerbaycan’dan getirtilen dokuma ustaları tarafından yeni tarzlarla dokunmuştur. Bu dokuma sırasında temel özelliklerinin kaybedilmesini istemeyen yetkililer, çalışmalar sırasında Anadolu müftüleri görevlendirilmişlerdir. Nakkaş ve süsleme sanatçılarının ellerinden geçen bu halılar, Osmanlı İmparatorluğu'nun sarayları başta olmak üzere Avrupa şatolarında kendisine yer bulmuş ayrıca cami ve kiliselerde de kullanılmıştır. Bu halılar bir zaman sonra, saygınlık belirtisi kazanmıştır.
Önemini halen daha koruyan Uşak halıları, günümüzde şu merkezlerde sergilenmektedir:
- İstanbul Türk ve İslam Eserleri Müzesi - Floransa Bardini Müzesi
- İstanbul Vakıflar Halı Müzesi - New York Metropolitan Sanat Müzesi
- Konya Mevlana Müzesi - Philedelphia Müzesi
- Berlin İslami Sanatları Müzesi Paris Louvre Müzesi - National Gallery of Art
- Londra’daki Victoria ve Albert Müzesi - Budapeşte Milli Müzesi
- Metropolitan Ulusal Kuveyt Müzesi
Birden farklı Uşak halısı modeli bulunmaktadır. Bu halıların adları ve özellikleri şu şekildedir:
# 1 MADALYON UŞAK HALILARI
İlk kez 16. yy'de üretilmeye başlanmıştır. Türk ustalarının hakimiyet gücünü temsil etmektedir. İnsan, hayvan ve bitki süslemelerini taşımaktadır. Halının dokumasında minyatür sanatı kullanılmaktadır.
# 2 YILDIZLI UŞAK HALISI
En iyi örnekleri 17. yy'ye dayanmaktadır. Yıldız, kuş ve ejdarha motiflerini üzerinde taşımaktadır. Bu halı, Türk halıları içerisinde üretkenliği temsil etmektedir. Diğer halı modelleri ise Çiçekli ve Göbekli adını taşıyan Uşak halılarıdır.
BİR YORUM YAPIN 0