Türk kırmızısı, Osmanlı'da saray duvarlarından hanedan üyelerinin kıyafetlerine kadar birçok alanda yaygın olarak kullanılan bir renkti. Bitkisel üretim süreçleri ve formülü sadece Osmanlı'ya ait olan "Türk kırmızısı" kısa sürede Avrupa'da büyük bir üne kavuştu. Bu şöhret 'Türk kırmızısı' renginin üretiminin, padişah fermanı ile yasaklanmasına neden olacak kadar büyüktü.
Dünya tarihine eşi görülmemiş zaferlerle adını yazdıran ve uzun yıllar hüküm süren Osmanlı İmparatorluğu'nun, kendi döneminde birçok konuda Avrupa'ya öncülük ettiği biliniyor. Tarih kitaplarında; Osmanlı'ya özgü yaşamsal ve kültürel öğenin Avrupa'da büyük ilgi gördüğü ve kısa sürede yayılarak etki bıraktığı çok fazla örnek bulmak mümkün. En ilginç ve dikkat çekici kayıtlardan birisi de 'Türk kırmızısı' renginin hikayesi. Osmanlı İmparatorluğu'nun neredeyse sembol rengi haline gelen 'Türk kırmızısı', kısa süre içerisinde tüm Avrupa'yı etkisi altına aldı ve uğruna casusluk olaylarının yaşanmasına neden oldu. İşte padişah fermanı ile yasaklanan 'Türk kırmızısı'nın hikayesi...
TÜRKLER İÇİN ÖNEMLİ BİR YERE SAHİP
Kırmızı rengi, tarih boyunca Türkler için özel bir anlama sahip olan ve bu nedenle de sembolik öğelerde sıkça tercih edilen renkler arasında olmuştur. Özellikle 16. yüzyıla gelindiğinde; başta Osmanlı İmparatorluğu'nun saray duvarları ve hanedan üyelerinin kıyafetleri olmak üzere birçok alanda yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştı.
TÜRK KIRMIZISI AVRUPA'YI ETKİSİ ALTINDA BIRAKTI
Diğer renkler gibi kırmızı renk de, dünyanın birçok yerinde üretilen ve kullanılan bir renkti, o dönemde renklendirme faaliyetlerinde kullanılan tüm boyalar bitkisel kökenli ve benzer formüllerle ortaya çıkarılıyordu. Ancak Avrupa'nın ürettiği kırmızı boyalar istenilen parlaklıkta ve dayanıklılıkta değildi.
O dönemde Osmanlı İmparatorluğu'nun kurduğu baskınlık nedeniyle ticari ve kültürel aktarımlar yoluyla Avrupa'ya yayılan kırmızı renk, sıradan formüller ile elde edilen açık ve soluk kırmızı tonları arasında dikkat çekmeye başladı. Kısa sürede büyük bir şöhrete kavuşan renk tonu Osmanlı İmparatorluğu ile özdeşleşti ve "Türk Kırmızısı" olarak anılmaya başladı. Tüm Avrupa'yı etkisi altına alan 'Türk Kırmızısı'nın özel formülü ve üretim aşamaları araştırılmaya başlandı.
SADECE ANADOLU'DA YETİŞEN BİR BİTKİ
Türk kırmızısı rengini özel kılan şey, elde edildiği bitkinin tamamen Anadolu kökenli olmasıydı. Anadolu'da; yapışkan otu, sarı pörç, boyalık otu gibi isimlerle bilinen "Rubia tinctorumun" bitkisi sadece Batı Anadolu, Orta Anadolu, Doğu Akdeniz ve Orta Asya bölgelerinde yetişiyordu. Bu nedenle bu renk sadece Osmanlı'ya özgü bir formül ve üretim aşamaları ile elde edilebiliyordu.
PADİŞAH FERMANI İLE YASAKLANDI
Ustadan çırağa sözlü olarak aktarılan ve yazılı bir reçetesi olmayan formüle ulaşmak isteyen Avrupa ülkeleri Osmanlı'ya casus göndermeye başladı. Casusluk faaliyetlerine ve kaçırılma olaylarına neden olan Türk kırmızısı renginin üretimi padişah fermanı ile yasaklandı.
BİR YORUM YAPIN 0