İslam'ın şartlarından biri olan hac ibadetini yerine getirmek isteyen her Müslüman, kutsal topraklara gitmeden günler öncesinden haccın nasıl yapıldığını araştırıyor. Hac ibadeti, mali şartları uygun olan her Müslümanın hayatında en az bir kere gitmesi farz olan bir ibadettir. Her ibadetin farzları ve vacipleri farklıdır. Biz de haberimizde 15 adımda haccı anlattık. Hac nasıl yapılır, rükünleri nelerdir?
Bayram anlamına gelen hac kelimesi, 'bir şeyin etrafında dönmek, dolanmak' manasında kullanılır. Arapçada "gitmek, yönelmek; ziyaret etmek" anlamlarına gelen hac kelimesi, fıkıh terimi olarak imkânı olan her Müslümanın belirlenmiş zaman içinde Kâbe'yi, Arafat, Müzdelife ve Mina'yı ziyaret etmek ve belli dini görevleri yerine getirdiği bir ibadeti ifade eder. Hac ibadeti imkanı olan her Müslümanın hayatında en az bir kere yapmak zorunda olduğu ibadettir. Bu ibadeti şartları doğrultusunda yerine getirenlere Arapçada hac, Türkçede hacı denir. Sahabeden gelen soruyla peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (SAV) haccın önemi şu şekilde bildirilmiştir:
"Bir sahâbî,- "Ey Allah'ın Elçisi! En fazîletli amel hangisidir" diye sordu. Efendimiz (SAV), - "Allah'a (c.c) imandır" buyurdu.
Sahâbî, "Sonra hangisidir" diye sordu. Hz. Peygamber, "Allah yolunda cihat etmektir" buyurdu.
Sahâbi, -"Sonra hangisidir" diye sordu. Peygamber Efendimiz (SAV) "Makbul bir hacdır" buyurdu.(Buhârî)
Peygamberimizin beyanı ile, "Makbul bir haccın mükafatı da ancak Cennettir." Müslim)
Kabe'ye kavuşma arzusunda olan her Müslüman kutsal topraklara gitmeden önce ilk olarak nasıl haccın nasıl yapıldığına dair güçlü bir bilgiye sahip olması gerekir. Biz de İslam'ın şartlarından ve Müslümanlığın önemini vurgulayan en temel ibadetlerden olan hac ibadetini yapmak isteyenler için adım adım "Hac nasıl yapılır?" konusunu işledik.
15 ADIMDA HAC İBADETİ
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (SAV)'in söyledikleri her ne kadar ahiretteki son durağını düşünen Müslümanlar için müjdeleyici olsa da, kitabımız Kuran-ı Kerim'de bu ibadetin farz olduğunu gösteren ayetler vardır:
"İnsanları Hacca çağır. Gerek yaya gerek her türlü binek üzerinde, uzak yakın her yerden sana gelsinler."
وَأَذِّن فِي النَّاسِ بِالْحَجِّ يَأْتُوكَ رِجَالًا وَعَلَى كُلِّ ضَامِرٍ يَأْتِينَ مِن كُلِّ فَجٍّ عَمِيقٍ
Ve ezzin fin nasi bil hacci ye'tuke ricalen ve ala kulli damirin ye'tine min kulli feccin amik.
(Hac Suresi / 27. Ayet)
Haccın kutsallığı ve önemi ayet ve hadislerle altı çizilmişken. Bu ibadetin farzları, sünnetleri yani vecibeleri eksiksiz öğrenilmelidir. Allah'ın (cc) imkanı olan bütün Müslümanlara emrettiği hac ibadetini ifa etmek için atılacak adımlar şu şekildedir:
HAC İBADETİ
NASIL YAPILIR?
1- Umre için ihrama girilir: Mekke'ye kadın ve erkeklerin ihramla girmesi güzel bir davranıştır. Mekke şehrine girmeden mikat mahallinde ihrama girdikten sonra umre yapmak için niyet edilir.
2- Kabe tavaf edilir: Telbiye getirilerek Kabe'ye gelinir ve yedi şavt ile tavaf edilir. Tavaf yapılırken dua edilir, Kuran-ı Kerim'den ayetler okunur, tövbe-i istiğfar edilir. Tavaf bittikten sonra iki rekat tavaf namazı kılınır.
Telbiye: "Lebbeyk, Allâhümme Lebbeyk, lebbeyke lâ şerîke leke lebbeyk,
İnne'l-hamde ve'nni'mete leke ve'l-mülk, lâ şerîke lek"
Tavaf Namazı: Niyet ettim Allah rızası için tavaf sünnet namazını iki rekat kılmaya diye niyet edilir.
- Rekatta Fatiha'dan sonra Kafirun suresi okunur.
- Rekatta Fatiha'dan sonra İhlas suresi okunur.
3- Safa-Merve sa'y yapılır: Safa tepesinde başlayan sa'y dört gidişle, Merve tepesinden üç gelişle Merve tepesinde son bulur.
4- İhramdan çıkılır: Kadın ve erkek her bir bireyin saçlarını tıraş etmesiyle veya kısaltmasıyla ihramdan çıkılır. Şart ihramdan çıkmış bir bireyin ve kendisine evlenilmesi haram olan bir kişinin olmasıdır.
5- İbadet ederek terviye günü beklenir: Hac ibadeti yılın belirli günlerinde olduğu için o günler ibadet ederek beklenir. Hac mevsimi kurban bayramının arefe günü başlar ve kurban bayramı süresince sürer.
6- Hac için ihrama girilir: Terviye gününde hac için niyet edilir ve telbiye getirilir.
Terviye günü: Kurban bayramının arefe gününün bir gün öncesidir.
7- Arafata çıkılır ve vakfe duası yapılır: Arafat tanışma ve buluşma yeridir. Bütün hacılar Kurban Bayramı’nın arife gününde Mekke’nin doğusundaki Arafat Tepesi’nde toplanır. Arafat’ta, öğle vakti girince öğle ve ikindi namazlarının farzları birleştirilerek kılınır. Daha sonra vakfeye çıkılır. Her sene Diyanet İşleri başkanımız bütün Müslümanlar için vakfe duası yapar. Bu dua ayakta yapılır. Herkes kendi için de dua eder. Arefe akşamı Arafat'tan ayrılırlar, Müzdelife'ye giderler.
8- Şeytan taşlamak için taş toplanır: Müzdelife’de taşlar toplanır. Daha sonra kısa vakfeye durulur. Nohuttan büyük olmayan 70 taş toplandıktan sonra yatsı vakti girince akşam ve yatsı namazlarının farzları birleştirilir. Mümkünse o gece Müzdelife’de kalınır. Müzdelife’de her taşlama için yedişer taş toplanır.
9- Şeytan taşlanır: Kurban bayramı sabahı Mina’ya gidilerek sabah namazı vakti girdikten sonra büyük cemre (Akabe cemresi) veya büyük şeytan taşlanır.
10- Kurban Kesilir: Kurban bayramında kesilmesi vacip olan kurban Akabe cemresi (büyük cemre) taşlandıktan sonra kesilir.
11- Ziyaret Tavafı Yapılır: Haccın farz olan rükünlerinden biridir. Kurban bayramının ilk gün fecrin doğuşundan itibaren hayatta oldukça herhangi bir günde yapılır. Kurban bayramı üçüncü günü güneş batana kadar ziyaret tavafının yapılması vaciptir.
12- Tıraş olunur ve ihramdan çıkılır: Kadın ve erkek her bir bireyin saçlarını tıraş etmesiyle veya kısaltmasıyla ihramdan çıkılır. Şart ihramdan çıkmış bir bireyin ve kendisine evlenilmesi haram olan bir kişinin olmasıdır.
13- Haccın sa’yı yapılır: Safa ve Merve tepeleri arasında sa’y yapılır. Hac tamamlanmış olur.
14- Mina’ya tekrar şeytan taşlamaya gidilir: Bayramın 2. ve 3. günleri her üç cemre de taşlanır. Dördüncü gün de Mekke’de kalınırsa o gün yine üç cemre taşlanır.
15- Veda tavafı yapılır: Üzerimize farz olan hac ibadeti ifa edildikten sonra dönüş yolundan önce son bir kez dualarla tavaf yapılır ve namaz kılınır.
Zehra T. 1 yıl önce
İyi günler, haccı şemayla ve özet olarak güzel anlatmışsınız. Fakat şemada ve metinde haccın farzlarından olan ziyaret tavafına yer vermemişsiniz. Malum farzlardan biri eksik olursa hac tamamlanmaz. Bu eksikliği en kısa zamanda düzelteceğinize inanıyorum.