Kanal 7 ekranlarında yer alan Prof. Dr. Mustafa Karataş ile Muhabbet Kapısı adlı programa bağlanan bir izleyici, "Bir beyefendi ile dini konularda tartışmaya girdim. Adam 'Ben Müslümanım ama mezheplere inanmıyorum' diyor. Bunun açıklamasını yapar mısınız?" şeklinde soru yöneltti. Karataş yanıtladı: Dinde mezhepler var mısır? Mezheplerin yeri ve anlamı nedir? Mezheplere inanmak ya da inanmamak ne demektir?
Mezhep, 'gidilen yol' anlamına gelir. Dini konularda alimler birtakım fetvalar verir ve diğer kişiler de bu fetvalara tabi olur. Dolayısıyla bir mezhebe mensup olmak, fetvaya tabi olmak anlamına gelir. Örneğin Hanefi mezhebine uyan birinin, Ebu Hanife ve onun öğrencilerinin fetvalarına tabi olduğunu söylenir.
MEZHEP DİYE BİR ŞEY VAR MI? MEZHEPLER NEDEN VAR?
Karataş, "Farklı bölgelerde, farklı kültürlerde yaşayan Müslümanlar, bazı alimlerin görüşlerini kendileri için fetva kabul etmişler ve onlara uymuşlardır." dedi ve her şeyden önce mezhebin aslının Kuran ve Sünnet'e dayandığını belirtti. Mezheplerin farklılaşmasına dair örnek veren Karataş şöyle açıkladı:
Kuran'da 'fecir vaktine / imsak vaktine kadar iyin için' diyor. Fecir ne demek? Fecir ne zaman olur? Fecr-i sadık hangisi? Fecr-i sani hangisi? Fecr-i kazip hangisi? Alimlerin görüş birliğine vardığı konular da var, ihtilaf ettiği konular da var.
Abdest alma konusunda; 'elinizi, yüzünüzü, ayaklarınızı yıkayın, başınızı mesh edin' deniyor. Aynı şekilde Kuran'da sadece tuvalete gittiğinizde abdestin bozulduğunu söylüyor. Abdesti bozan diğer durumlar Kuran'da geçmiyor. Kan bozuyor mu? Yellenmek bozuyor mu? Uyumak bozuyor mu? Bu gibi tüm meseleler için Hz. Peygamberin hayatı kaynaklık ediyor. Her alim kendi ilmi ve bakış açısıyla bütün verileri değerlendirip bir fetva veriyor. O alimin fetvasına uyanlar da o mezhebe göre hareket etmiş oluyor.
MEZHEPLER İNANÇ KONUSU MUDUR?
Mezheplerin işlevsel yönü bu şekildedir ve görüldüğü gibi bir yol, dine uymak adına bir harita sunar. Ancak mezhebi din haline getirmek yanlıştır. Dolayısıyla 'mezheplere inanmıyorum' tepkisinin temelinde de dini mezhep haline getiren zihniyet yatar. Oysa mezhepler Karataş'ın ifadesiyle sadece "tercih edilen fetvalardır".
Dolayısıyla mezhepler bir inanç konusu değildir. 'Mezheplere inanmıyorum' diyen biri kafir olmaz. Mezheplerin daha ziyade pratik ve işlevsel bir yönü vardır.
Karataş, Kuran ve Sünnete uymak kaydıyla bir kişinin başka bir mezheple de amel edebileceğini, ancak batıl mezheplerden sakınması gerektiğini de vurguladı.
HAK MEZHEPLER NELERDİR?
Batıl ya da sapık birçok mezhep ortaya çıktığı için ana gövde Müslüman cemaat, yani ehli sünnet, ameli mezhepleri 4 mezheple sınırlamıştır. Bunlara da "hak mezhepler" denir. Hak mezhepler şunlardır: Şafiilik, Hanefilik, Hanbelilik ve Malikilik.
Karataş, daha önce de mezheplerin olduğunu ancak günümüze kadar ulaşmadığını, bu dördünün ise bölgesel olarak çoğalarak bugüne kadar geldiklerini ifade etti.
BİR YORUM YAPIN 0