Sibirya'dan gelen soğuk hava dalgası tüm ülkemizde etkisini gösterirken tipi şeklinde başlayan kar yağışı ve beraberindeki ihmalkarlıklar vatandaşların çoğunu zor durumda bıraktı. Soğukta yürümek zorunda kalan vatandaşları uzmanlar uyardı. Hipotermi olasığına karşın uzmanlar gösterilen bazı belirtiler durumunda acilen sağlık ekiplerine haber verilmesini tavsiye etti. Hipotermi (Donarak ölmek) nedir?
Sağlıklı bir vücudun ısısı 37 derece olmalıdır. 35 derecenin altına düşmesi haline hipotermi kendini göstermeye başlar. Vücut bulunduğu ortama ısı oranını aktarabilme özelliğine sahiptir. Isı aktarımı arttıkça vücudun ısısı düşer ortam ısısı artar bu da ani vücut sıcaklığının değişmesine neden olur. Kan dolaşımı böylece dengesizleşir. dengesizleşen kan dolaşımında öncelikle beyin etkilenir. Beyin kötü sinyalleri ile bilinç kaybı yaşar. Ancak kalp atışı halen devam etmektedir. Sıcaklık dengesizleştikçe organların sağlıklı çalışma olasılığı da düşer. Vücut ısısı 35 ve 32 derece altına düşmeye başlayınca kalp atışı durur ve ölüm gerçekleşir. Bu rahatsızlık genellikle rakımı yüksek tepelerde aniden düşen hava sıcaklığında ortaya çıkar. Hasta ısınmaya çalıştıkça ısısının ortama geçtiğinden habersiz olduğundan ölümü daha hızlı gerçekleşir.
UZMANLAR HİPOTERMİYE KARŞI YAPILMASI GEREKENLERİ ANLATTI
Hacettepe Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı’ndan Doç. Dr. Cavit Işık Yavuz, hipotermi esnasında neler yapılması gerektiğini şu şekilde anlattı:
MASAJ YAPMAYIN OVALAMAYIN
Hipotermi riski ile karşı karşıya kalan kişilere sıcak içecek vermenin riskli bir durum olduğunu belirten Yavuz, "Özellikle bilinç bulanıklığı yaşayan kişilere içecek verilmeye çalışılmamalı." uyarısında bulundu. "Soğuk ısırığı" durumuna da değinen Yavuz, el, ayak parmakları, kulaklar, burun gibi bölgelerde görülen ve donma belirtisi ile karşılaşılması durumunda, soğuk ısırığında etkilenen bölgede renk ve cilt dokusunda farklılıkların meydana geldiğini belirtti. Yavuz’un aktarımına göre; "Etkilenen bölge uyuştuğu için kişi bu durumu fark edemeyebilir. Bu nedenle riskli vücut kısımları aralıklarla kontrol edilmeli. Soğuk ısırığında kişi en kısa sürede sıcak bir odaya alınmalı." dedi. Soğuk ısırığı durumu yaşayanlar; yürütülmemeli, etkilenen bölge ovalanmamalı, masaj yapılmamalı. Ilık su ile temas edilmesi gerektiğini vücut ısısını koruyarak (koltuk altı bölgesi) gibi yerleri ısıtmaya çalışmalı. Yavuz, "Soğuk ısırığı riski varsa ısınmak için ısıtıcı vs. kullanılmamalı. Çünkü etkilenen alanlar uyuştuğu için kolayca yanabilir ve kişi bunu hissetmeyebilir." ifadelerini kullandı.
HİPOTERMİ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Öncelikle vücuttaki en zayıf halka olan el ve ayaklar üşümeye başlar. El ve ayaklardaki ten rengi yavaş yavaş kırmızılaşır.
Genel ten rengi ise soluk bir hal alır.
Vücut ısı kaybettikçe sinir sistemi sinyaller verir bu da vücudun kontrolsüz titremesine neden olur.
Beyin fonksiyonel olarak motor hareketlerini kontrol edemez. Bu da yavaş konuşmaya yol açar.
Ses tellerinin enfeksiyon kapması nedeniyle kısılma görülür.
Vücut direncinde düşüklük yaşanır.
SOĞUKTA KALAN BİRİNE NASIL MÜDAHALE EDİLMELİ?
Öncelikle sağlık ekibi çağırılması en faydalı hareket olacaktır. Onun dışında üzerindeki eşyalar çıkartılıp etrafta varsa kuru giysi ya da battaniye örtülmeli. Hemen hemen her araçta ilk yardım için bu anlarda alüminyum folyo örtü olmasında bu anlar için fayda var. Çünkü bu örtü kişin vücut ısısını içeri hapseder. Sıcak bir şey içirmek kesinlikle zararlıdır. Bunun yerine ılık bir şeyler tüketmek daha faydalı olacaktır. Bununla beraber en faydalı şey bitter çikolatadır. Bir parça bitter çikolata kan akışını hareketlendirir.
Uzm.Dr. 1 yıl önce
Sıfır derecenin altında, 9 dakika içinde kalpte aritmi başlıyor. her geçen dakika hipotermiden ölüm riski artıyor. Enkazda sıkışan kişinin üzerini ıslatması, hipotermiyi hızlandırıyor. Hemen kuru şeyler giydirilmeli. Bu yüzden de ambulanslarımızda kuru battaniye, kıyafet olmalı. Aluminyum folyo battaniye yetmez.