Afet sonrası travmaya müdahale ne zaman yapılmalı? Afet sonrası travma nasıl geçer?

Fiziksel ve psikolojik olarak etkilenen travmalar sonucunda müdahale sürecinde telkin etmek yerine acıların paylaşılması gerektiğini vurgulayan uzmanlar, doğal afet sebebiyle yaşanan durumda kişide öfke oluşturabileceğini ifade ediyor. Peki, afet sonrası travma nasıl geçer? Afet sonrası travmaya müdahale ne zaman yapılmalı?

Türkiye'yi derinden sarsan deprem sonrası vatandaşlarda görülmesi beklenen fiziksel ya da psikolojik etkenler Uzman Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar tarafından değerlendirildi. Afet süreci hala devam ediyorken enkaz altından kurtarılan kişilere, psikolojik bir tedavi ya da müdahale girişiminde bulunmanın kişiyi rahatlatmayacağına, aksine negatif reaksiyona yol açabileceğine değindi.

İLİŞKİLİ HABERCrush sendromu nedir? Enkaz altında kalanlara neden su verilmez?

İLK OLARAK FİZİKSEL ETKİLER ÖNEMSENİYOR

Travma ya da akut anlarında kişinin geçirdiği şok ile birlikte getireceği etkilere değinen Klinik Psikolog Cemre Ece Gökpınar, "Birey ilk önce içerisinde bulunduğu durumun yarattığı psikolojik etkilerden ziyade, kendisinde fiziksel olarak bir problemin olup olmadığına bakar. Fiziksel yaralanmalar ve çevresel olaylar kontrol altına alındıktan sonra travmadan kaynaklı psikolojik etkiler söz konusu olmaya başlayabilir"

PSİKOLOJİK ETKİLER KİŞİSEL HAYATA FİZİKSEL OLARAK YANSIYABİLİR

Doğal afet sonrasında kişide oluşabilecek öfke, sinir gibi travmalara değinen Gökpınar, "Kişi bir kabullenemeyiş ve inkâr etme süreci yaşar. Daha sonra tanık olunan afetin psikolojik etkileri bireyin kişisel hayatına fiziksel olarak yansıyabilir. Örneğin uyku düzensizlikleri, iştah kaybı gibi belirtiler fiziksel olarak görülen ilk belirtiler olarak tanımlanabilir. Kişi yaptıklarından keyif almamaya başlama, geleceğe dair umutsuzluk, kaygı içerisinde olma, en ufak bir seste irkilme, yangından sonra herhangi bir ateş gördüğünde korkma, irkilme gibi birtakım travmatik belirtiler yaşayabilir." şeklinde uyarıda bulundu.

"AÇILAN RUHSAL YARAYI GÖRMEMİZ LAZIM"

Deprem ya da yaşanan şok etkilerden sonra psikolojik bir tedavinin uygun olamadığını söyleyen Gökpınar, "Bizim ruhsal olarak açılan yarayı görmemiz lazım. Afet süreci hala yaşanıyorken bireye psikolojik bir tedavi ya da müdahale girişiminde bulunmak kişiyi rahatlatmayacaktır. Aksine böyle bir durumda bireyden negatif reaksiyon alınması muhtemeldir. Kişinin açılan psikolojik yaralarının gün yüzüne çıkması müdahale için en uygun zamandır. Bu süreçte yapılması gereken telkin etmeye çalışmak değil, bireyin acılarını paylaşmak ve acılarına ortak olmaktır." söylemlerinde bulundu.

ÖFKE EVRESİNİ ATLATTIKTAN SONRA PSİKOLOJİK TEDAVİ ALINMALI

Bir afet sırasında yaşanan olaydan sonra fiziksel bir durumun olmadığı gözlemleniyor ve şok yaşanıyorsa psikolojik olarak yapılan ilk müdahaleyi psikolojik ilk yardım olarak tanımlayan Psikolog Cemre Ece Gökpınar, "Bu süreçte kazazede önce kayıplar sebebiyle depresif bir süreç yaşar. Daha sonra anksiyete süreci meydana gelir. Travma sürecinden uzaklaşıldıkça yıllar içerisinde bireyde bir kabullenme süreci oluşur. Bu evreler arasında ise inkâr etme ve öfke duyma evresi atlatıldıktan sonraki süreç, psikolojik yardım alınması gereken en uygun süreç olacaktır. Çünkü bireyin inkâr ettiği bir şey ona yardımcı olamaz. Kabulleniş gereklidir." yorumunda bulundu.

İLİŞKİLİ HABER

Depremde hayatını kaybedenler şehit sayılır mı? Profesör Dr. Mustafa Karataş'ın cevabı