Sağlık Bakanlığı tarafından yenidoğanlar için uygulanan topuk kanı taramasının kalıtsal hastalıkların erken teşhisi için kritik bir öneme sahip olduğu biliniyor. Neonatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Öktem, topuk kanı uygulamasının ne olduğunu, hastalıkların teşhis ve tedavisindeki rolünü anlattı.
Geçtiğimiz günlerde Kars'ta bir aile, yenidoğan bebeklerinden topuk kanı alınmasını istemedi ve konu mahkemeye taşındı. Olayın ardından topuk kanı uygulamasının ne olduğu, topuk kanı taramasıyla hangi hastalıkların teşhisinin konulduğu merak edilenler arasında.
Doğumdan sonra ilk 4 hafta içinde bebeklere yapılması gereken topuk kanı taraması, 1987 yılından bu yana uygulanan bir yöntem. Türkiye'de 1993 yılı itibarıyla yaygınlaşan topuk kanı uygulaması, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılıyor.
Yenidoğanlardan alınan topuk kanı, birçok hastalığın erken tanısının konulmasını sağlıyor. Medipol Acıbadem Bölge Hastanesi Neonatoloji Uzmanı Doç. Dr. Ahmet Öktem, "Topuk kanı uygulaması, Sağlık Bakanlığımıza bağlı halk sağlığı genel müdürlüğü tarafından uygulanan ve denetlenen bir tarama programıdır." sözlerini kullanarak önemli bilgiler verdi.
ERKEN TANI VE TEDAVİ İÇİN ÖNEMLİ
Doç. Dr. Ahmet Öktem, topuk kanı uygulaması hakkında "Özellikle yenidoğanların bazı metabolik ve endokrin hastalıklarının erken tanı ve tedavisinde oluşabilecek olumsuzlukların önüne geçmek için yapılan bir uygulamadır." açıklamasını yaptı.
Topuk kanı uygulamasının nasıl yapıldığından bahseden Doç. Dr. Ahmet Öktem, "Bu uygulamada bebeğin doğum yaptığı sağlık merkezlerinde ya da daha sonrasında sağlık ocaklarında bebeklerin topuklarından damlatma yöntemiyle elde edilen, özel kağıtlara toplanan kan numuneleri önce ilgili il sağlık müdürlüklerinde toplanmakta. Daha sonrasında Ankara ve İstanbul'daki özel tarama laboratuvarlarında değerlendirilmektedir." ifadelerini kullandı.
Şüpheli bir sonuç çıkması durumunda ileri tetkiklerin yapıldığını aktaran Doç. Dr. Öktem, "Burada eğer bebeklerde şüpheli bir sonuç ortaya çıkacak olursa yine bebekleri takip eden Kuruluşları ve ailelerine bilgi verilerek ileri tetkik ve tedavi için ilgili polikliniklere yönlendirilmektedir." dedi.
TOPUK KANI HANGİ HASTALIKLAR İÇİN ALINIYOR?
Yapılan tarama yöntemiyle Fenilketonüri, Hipotiroidi, Biyotinidaz Eksikliği, Kistik Fibrozis, Konjenital Adrenal Hiperplazisi ve SMA (Spinal Müsküler Atrofi) hastalıklarının erken tanısının yapılabildiğini dile getiren Doç. Dr. Öktem, örnek olarak gerekli durumlarda bebeğin beslenmesinden bazı besinlerin çıkartılması gerektiğini kaydetti.
Genetik tetkik sonuçlarına göre erken tanıyla beraber rehabilitasyonla ilgili tedavilerin mümkün olduğunu aktardı.
SMA HASTALIĞINDA ERKEN TANI HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR
İleri dönemde olumsuz sağlık durumunun oluşumuna bu tanı yöntemiyle engel olunabileceğini işaret eden Doç. Dr. Öktem, SMA hastalığının da son tarama programına eklendiğini belirterek "Burada SMN1 geninin genetik tahlili yapılıyor ve biliyorsunuz bu bebeklerde zamanla ortaya çıkan kas güçsüzlükleri, özellikle solunum ve emme yutma, beslenmeyle ilgili kas güçsüzlükleri gelişiyor." dedi.
SMA hastalığında gelişen olumsuz sağlık durumunun, erken tanıyla rehabilite edilerek daha başarılı sonuçlar alınabildiğini vurgulayan Doç. Dr. Öktem, "Göğüs hastalıkları, nöroloji gibi ilgilenen bölümlerde ileri tetkik ve tedaviler erken dönemde sağlanmış oluyor ve daha olumlu sonuçlar elde ediliyor." ifadelerini kullandı.
'SONUÇLARI YÜZ GÜLDÜRÜCÜ'
Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü verilerine göre konuştuğunu belirten Doç. Dr. Öktem, "Yılda dört bin, dört bin beş yüz civarında yeni doğan bebeğimizde bu tarama programıyla bazı olumsuz ya da şüpheli sonuçlar elde edilerek bunların ileri tetkiki ve yine pozitif çıkan sonuçlara göre erken tanısı ve tedavisi yapılmaktadır. O yüzden bizim için çok değerli ve sonuçları çok yüz güldürücü olan bir programdır." diyerek sözlerini tamamladı.
BİR YORUM YAPIN 0