Fatih Sultan Mehmet'in gözdesi Ali Kuşçu vefatının yıldönümünde tekrar gündeme geldi!

15.yy'da Osmanlı topraklarında ün salan matematik ve astronomi çalışmalarıyla tanınan Ali Kuşçu, vefatının 549. yılında yad ediliyor.

Timur İmparatorluğunun 4. sultanı ve matematikçi bilgin Uluğ Bey'in kuşçusunun oğlu olan Ali Kuşçu, Timurlular'ın Semerkand'ında yetişti. Asıl adı Aleaddin Ali olan Ali Kuşçu'nun doğum yeri ve tarihi tam olarak bilinmiyor ancak 15.yy'ın başlarında yaşadığı tahmin ediliyor. Vefatının yıl dönümü vasıtasıyla Ali Kuşçu, yeniden gündeme geldi.

ALİ KUŞÇU BİRÇOK ESER YAZARAK BİLİME KATKI SAĞLADI

Ali Kuşçu, babası vasıtasıyla kendisi de bir matematikçi ve astronom olan Uluğ Bey'den dersler aldı. Matematik ve astronomi alanındaki temel bilgileri Semerkant'ta Uluğ Bey, Kadızade-i Rumi ve Gıyaseddin Cemşid'den aldı.

Bu derslerden sonra gizlice Kirman'a giden Kuşçu, oradaki alimlerden de dersler alarak Şerhu't-Tecrid eserini Kirman'da yazdı ve bu eseri Ebu Said Han'a sundu.

Ayın farklı şekillerini anlattığı Hallü'l-Eşkali'l-Kamer adlı eserini yazan Kuşçu, bu eserle Uluğ Bey'in takdirini kazandı ve onun yanına döndü.

Semerkant Gözlemevi'nin müdürü olan Kadızade-i Rumi vefat edince onun yerine gözlemevinin başına geçti ve Uluğ Bey Zici adlı kitabın tamamlanmasına yardımcı oldu.

Ali Kuşçu'nun Uluğ Bey tarafından eğitim almak için Çin'e gönderildiği biliniyor. Çin'den dönerken de dünyanın yüzölçümü ve meridyeni hesap etmiş.

FATİH SULTAN MEHMET İLMİNE HAYRAN KALMIŞ

1449'da Uluğ Bey öldürülünce Semerkant'tan ayrılan Ali Kuşçu, Hac için Mekke'ye giderken yolda Tebriz'e uğradı. Tebriz'de Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan tarafından çok takdir edildi ve elçilik görevi için Fatih Sultan Mehmet'e gönderildi.

Elçilik görevi bittikten sonra Kuşçu'nun ilmine hayran kalan Fatih Sultan Mehmet, 1472 yılında İstanbul'da kalması için Kuşçu'yu ikna etti. Bir yıl sonra da Uzun Hasan üzerine yaptığı seferde Kuşçu'yu yanında götürdü. Tebriz dönüşünde Fatih Sultan Mehmet, Ali Kuşçu'yu Ayasofya Medresesi'ne müderris olarak atadı.

Ali Kuşçu İstanbul'daki ilim çalışmalarına büyük canlılık getirmiş, hatta alimler bile Kuşçu'nun derslerini takip ediyormuş. Molla Hüsrev'le birlikte Fatih Külliyesi'nin ders programlarını hazırlayan Kuşçu, birçok ilmi çalışmanın altına imza attı.

Fatih Camisi'nde bulunan güneş saati ali Kuşçu'ya ait. İstanbul'un 60 derece olarak belirlenen boylam değerini 59 derece olarak düzeltti ve enlemini de 41 derece 14 dakika olarak belirledi. Özellikle matematik okutulmasında çok önemli katkılar sağladı. Kendisinden sonra çok başarılı talebeler yetiştiren Kuşçu'nun, yetiştirdiği talebeler arasında torunu Mirim Çelebi ve Molla Lutfi de bulunuyor.

Ali Kuşçu, 16 Aralık 1474'te İstanbul'da vefat etti ve Eyüp Sultan Türbesi civarına defnedildi.

ALİ KUŞÇU'NUN ESERLERİ

Ali Kuşçu'nun eserleri 3 grupta toplanıyor: Astronomi-Matematik, Kelam ve Usul-i Fıkıh ve Dil-Gramer.

• Astronomi ve Matematik alanındaki eserleri:

• Risale fi'l-heye

• Risale fi'l-hisab

• Er-Risaletü'l-fethiyye

• Er-Risaletü'l-Muhammediyye

• Şerh-i Zic-i Ulug Beg

• Şerhu't-Tuhfeti'ş-şahiyye

• Kelam ve Usul-i Fıkıh alanındaki eserleri:

• Eş-Şerhu'l-cedid ale't-Tecrid

• Haşiye ale't-Telvih

• Dil ve Gramer alanındaki eserleri:

• Şerhu'r-Risaleti'l-vaziyye

• Risale fi vazi'l-müfredat

• Unküdü'z-zevahir

• Şerhu'ş-Şafiye li'bni'l-Hacib

• Faide li-tahkiki lami't-tarif

• Risale Ma ene kultü

• Risale fi'l-hamd

• Bunların haricinde nüshaları tespit edilemese de Ali Kuşçu'ya atfedilen başka eserleri de mevcut:

• Tarihu Ayasofya

• Tefsirü'z-zehraveyn

• Mahbubü'l-hamail

• Risale fi halli eşkali'l-kamer

• Risale fi mevzuati'l-ulum

• Meserretü'l-kulub fi defi'l-kürub

İLİŞKİLİ HABER

Amin dedi fenomen oldu! TikTok fenomeni Gizem Yıldız'ın estetikli hali gündeme oturdu

İLİŞKİLİ HABER

Avrupa Filistin için sokaklara dökülüyor! Paris'te binlerce kişi tek yürek oldu

İLİŞKİLİ HABER

Akılalmaz olay! Hamam böceğini öldürmeye çalışırken evi patlattı