Aşure nasıl yapılır? Nefis aşure tarifi ve püf noktaları...

Muharrem ayının vazgeçilmezi hem tadı hem de anlamıyla gönülleri mest eden aşure nasıl yapılır? Aşurenin ve bu ayda aşure yapmanın anlamı nedir? İşte, aşure gününe ve aşure tarifine ilişkin tüm detaylar...

Her Muharrem ayının 10.günü olarak bilinen Aşure günü, bu sene 30 Eylül Cumartesi tarihine denk geliyor. Manevi hissiyatı ile gönüllere, benzersiz tadıyla da damaklara şenlik getiren aşure; birlik beraberliğimizin nişanesi kabul edilen en güzel adetlerimizden biridir. Her aşure günü kazanlarda birbirinden farklı malzemelerin buluştuğu eşsiz tatlı aşure pişer ve eş, dost, komşu herkese ikram edilir. Peki, bu güzel ritüel nasıl ortaya çıktı? Bu günde neden aşure pişirilir ve elin uzanabildiği herkese dağıtılır? Lezzetli aşure nasıl yapılır? İşte, 'aşure'ye dair tüm detaylar...

'Aşure' ne demektir? Aşure gününün anlam ve önemi nedir?

Aşure, İbranice "aşûr" sözcüğünden gelir. Arapça ‘Aşara’ kökünden türediği de söylenir. Türkçe'ye ise Arapça'dan geçmiştir. Şehrullahi’l-Muharrem yani Allah’ın ayı olarak bilinen Muharrem ayı; İlahi bereketi ve feyzi temsil eder. Allah'ın Muharrem ayında kullarına bolca ihsan ve lütuf verdiğine inanılmaktadır. Muharrem ayında Aşure yapılması da Müslümanlarca oldukça önem arz etmektedir.

Osmanlı’da daha da yaygınlaşan aşure Kur’an-ı Kerim’de ise Fecr suresinin 2.ayetinde Türkçe manası olarak şu şekilde geçmektedir; 

“Yeminler olsun o on geceye..."

Muharrem ayının 10.günü yani "Aşure Günü" bu tatlıyı yapmak şu kıssaya dayanır;

Hz. Nuh (a.s.)'a oğulları olan, Sam, Ham ve Yasef kendisine iman etmelerine karşın Kenan ve kavminden pek çok kimse ona inanıp iman etmez. 1000 seneden fazla Allah'ın emirlerini kavmine tebliğ etmesine karşın ne yazık ki çok zulme uğrar ve onların alaylarına maruz kalır.
 
Sonunda kavmini Allah'a şikâyet eder. Allah, Hz. Nuh'a çok büyük bir gemi yapmasını emreder. Ve ona yardım etmesi için Cebrail (as) kendisine yardımcı gönderir. Hz. Nuh emre itaat ederek büyük bir gemi yapar ve kendisine iman eden ne kadar mümin varsa onları gemiye bindirir. Her cinsten birer çift hayvanı da yanlarına alır. Ve Allah tarafından büyük bir tufan kopartılır.

Gökten yağan yağmurlar ve yerden fışkıran sular bütün yeryüzünü kaplar.
Tennur'un kaynaması ile gemi hareket eder. Sadece gemiye binen müminler kurtulur. Gemi aylarca suda kalır. Bu zaman zarfında yanlarına aldıkları yiyecekler tükenmeye başlar. Geriye kalan yiyecekleri bir kazanda toplayarak bir çorba pişirmeye başlarlar.  Bu kıssadan hareketle aşure malzemeleri birbirinden farklı, başta zıt gibi görünse de aynı kazanda pişince muhteşem bir ahenge bürünen aşure tatlısına dönüşür.

Aşure günü oruç tutmanın fazileti nedir?

Hz. Muhammed (S.A.V.) ve Ashâbı Medîne’ye geldiklerinde Yahûdîlerin âşûrâ gününde oruç tuttuklarını görmüşler ve sebebini sorduklarında Hazreti Mûsâ ve Ashâbının, Firavun’un elinden o gün kurtuldukları yönünde cevap alınca bunun üzerine Hazreti Mûsâ (Aleyhisselâm)a hürmet konusunda asıl layık olan kimselerin mü’minler olduğu inancıyla bu günde oruç tutmaya başlamışlardır. Peygamber Efendimiz (Sallâllâhu Aleyhi ve Sellem) bir başka hadîs-i şerifinde âşûrâ gününün, Peygamberlerin oruçlu geçirdiği bir gün olduğunu beyân etmiştir.

Aşure Tarifi...

Aşurenin kazanda pişip küçük küçük sayısız kaba doldurularak; eşe dosta, konuya komşuya dağıtılanı makbuldür. Osmanlı zamanında da fakire fukaraya aşure dağıtan gönüllü "aşure sebilcileri" varmış. Bizim de değerlerimize dört kolla sarılmamız gereken bu günlerde, bu güzel geleneğimizi sürdürmemiz ümidiyle... İşte, enfes aşure tarifi için malzemeler;

Aşure malzemeleri;

500 gram buğday

1 su bardağı kuru fasulye

1/2 su bardağı nohut

1/2 su bardağı pirinç

1 çay bardağı kuru üzüm

10 adet kuru kayısı

10 adet kuru incir

1/2 su bardağı fındık

1 adet orta boy elma

1 adet orta boy portakal

4 adet karanfil

1,5 su bardağı toz şeker

5 su bardağı sıcak su

1 su bardağı süt

Üzeri için;

1 adet narın taneleri

1/2 su bardağı ince çekilmiş ceviz, fındık, toz fıstık vs.

1 yemek kaşığı tarçın

arzuya göre toz hindistan cevizi

Yapılışı:

Her şeye başlamadan evvel pişirme sürenizi kısaltacak bir püf noktası vermekte fayda var. Aşure pişirmeden bir gece evvel kullanacağınız bakliyatları hepsi ayrı bir kapta olmak suretiyle suda bekletin. Aşurenizin beyaz renkte ve berrak olmasını istiyorsanız süt kullanımına ve özellikle incirleri ayrı bir kapta haşlayıp suyunu süzdükten sonra eklemeye dikkat edin. Caviz içlerini ise yine kararmaya neden olacağı için yalnızca serviste kullanmanız önerilir. 

Buğdayın aşurelik olmasına da önem gösterelim. Yıkanmış buğdayları kullanacağınız malzeme ölçüsünde derin bir tencereye alın ve üzerini 3-4 parmak kadar geçecek şekilde sıcak su ekleyin. Buğday kolaylıkla nişastasını suya salar ve dibine tutma tehlikesi yaşar, buna dikkat edin ve sık sık karıştırın. Diğer bir tencerede nohut ve kuru fasulyeyi de sıcak su ekleyerek orta ateşte kaynamaya bırakın.

Diğer bir yandan yıkanmış kuru kayısı, üzüm ve incirleri de küpler halinde doğradıktan sonra ayrı ayrı kaplarda haşlayın. Çok haşlayıp parçalanmasına izin vermeyin, 10 dakikayı geçmemeli. Onlar haşlanırken bir tarafta da ayıkladığınız elmaları aynı ebatta küpler halinde doğrayın. İç taraflarını ayırdığınız portakalları da elmaların büyüklüğünde doğrayın. 

Haşlanan nohut ve kuru fasulyeyi, haşlama suyunu süzdükten sonra buğdayın haşlanmakta olduğu tencereye aktarın. Bütün bakliyatlar aynı tencerede buluşunca üzerine 5-6 su bardağı kadar sıcak su ilave edin ve pişirmeye devam edin. Bu sürede çoktan haşlanan kuru meyveleri de sularını süzdükten sonra aynı tencerenin içine ilave edin.

Daha sonra yıkanan pirinç, elma ve portakalı da tencereye ekleyin. Karanfil ve fındığı da ilave ettikten sonra, aralıklarla karıştırarak 20 dakika kadar pişirmeye devam edin. Sütü ilave ederken dikkat etmeniz gereken bir nokta var. Sıcak bir kaba ekleyeceğiniz soğuk süt anında kesileceğinden aşure suyundan bir miktar alarak başka bir kapta sütü yavaş yavaş ısıtın ve tencere ısısına yakın hale getirin. Daha sonra sütün üzerine de karıştırarak yavaş yavaş toz şekeri ekleyin.

Aşure ağır malzemeleriyle dibe tutmaya meyillidir. Bunun için dikkat edin ve sık sık karıştırarak yarım saat kadar daha pişirmeye devam edin. Daha sonra piştiğine ve kıvamını aldığına kani olduğunuz aşureyi ılıması için bir kenara alın. 

Daha sonra servis kaselerine paylaştırdığınız aşureleri; arzu ettiğiniz malzemelerle istediğiniz şekilde süsleyin.

Afiyetli ve bereketli olsun...